Zapytaj konsultanta
Obrabiarki CNC mają przede wszystkim za zadanie:
- podniesienie wydajności produkcji (np. poprzez zwiększenie szybkości – ilości cykli na jednostkę czasu),
- ulepszenie jakości obrabianych powierzchni,
- zwiększenie dokładności wymiarowo-kształtowej (wąskie tolerancje).
Zastępują człowieka wszędzie tam, gdzie proces obróbki jest powtarzalny, uciążliwy dla człowieka lub po prostu jest wąskim gardłem w zakładzie. Zakup maszyny CNC ma bezpośredni wpływ na redukcję kosztów i wzrost wydajności w większości branż przemysłu przetwórczego – który ma blisko 20% udziału w polskim PKB. Przy wyborze dostawcy urządzania, kierujemy się technicznymi parametrami obrabiarki CNC, ale należy wziąć też pod uwagę również aspekt technologiczny, cechy użytkowe urządzenia oraz zakres usług posprzedażowych.
Spis treści
Techniczny dobór obrabiarki
W pierwszej kolejności bierzemy pod uwagę między innymi obszar roboczy urządzenia, moc napędu i sterowanie CNC. Jednak jak podjąć decyzję, jeżeli te parametry są podobne. Najczęstszą praktyką jest tabelaryczne zestawienie parametrów, których wynik jest sumą przewag w danej kategorii. Warto ustalić wagi danego parametru, gdyż suma wag jest bardziej obiektywna. Porównanie powinno być rozszerzone o analizę następujących cech obrabiarki CNC.
Gabaryt urządzenia
Czyli zajmowana powierzchnia, wysokość maszyny – przy tych danych zwróć uwagę na stosunek przestrzeni roboczej do zajmowanej powierzchni maszyny. Każdy oszczędzony metr powierzchni jest dodatkowym zyskiem, dlatego warto wybrać urządzenie najbardziej kompaktowe w swojej budowie.
Masa obrabiarki
Czym większy ciężar własny urządzenia, tym większa gwarancja na dużą sztywność maszyny i powtarzalność technologii obróbki skrawaniem.
Stopień unifikacji
Sprawdź udział zespołów i części znormalizowanych. Jest to istotny parametr, które będzie miał znaczenie w serwisowaniu maszyny po okresie gwarancji. Częstą praktyką producentów maszyn jest stosowanie zastrzeżonych rozwiązań i części, których koszt zakupu jest dużo wyższy niż części znormalizowanych.
Sterowanie CNC
Podobnie jak w przypadku części zamiennych, dedykowane sterowanie producenckie jest dużo gorszym rozwiązaniem – biorąc pod uwagę perspektywę w długim okresie i ograniczenie dostępu do części zamiennych tylko do producenta, czy problemy w rozbudowie sterowania. Zwróć uwagę, na ile oferowane sterowanie jest przyjazne w obsłudze i popularne w środowisku lokalnym. Ważne będzie też, czy jest możliwość napisania programu obróbczego wprost na maszynie czy wymagany jest program CAM. To ważny aspekt, ze względu na potencjał zatrudnienia operatora lub programisty CNC.
Porównać należy również szybkość systemu sterowania, która określa zdolność do przetwarzania danej liczby bloków programu w jednostce czasu. Szybkość przetwarzania istotna jest przede wszystkim w pracach, w których występują skomplikowane kształty, a takie na maszynach CNC obrabiamy najczęściej.
Sprawdź aktualność oprogramowania oraz warunki jego aktualizacji na przyszłość.
Rozwiązania konstrukcyjne
- Korpus maszyny*:
Jest to podstawowa konstrukcja nośna obrabiarki, której statyczna i dynamiczna sztywność, odkształcalność termiczna wpływa na dokładność obróbki. Występujące na rynku rozwiązania to korpusy żeliwne, stalowe spawane, polimerobetonowe i kompozytowe.
Zaletami korpusów żeliwnych jest możliwość otrzymania skomplikowanych kształtów i dobre właściwości tłumienia drgań. To najbardziej powszechne i rekomendowane rozwiązanie, ze względu wysoką sztywność.
Korpusy stalowe spawane w porównaniu z żeliwnymi mają około dwukrotnie mniejszą masę przy zachowaniu tej samej sztywności. Ustępują korpusom żeliwnym ze względu na mniejszą możliwość uzyskania skompilowanych kształtów i małe tłumienie drgań. Są stosowane przede wszystkim w produkcji jednostkowej obrabiarek oraz w obrabiarkach o wysokich prędkościach posuwu i wysokich przyspieszeniach.
Polimerobeton jest tworzywem sztucznym, który doskonale tłumi drgania i ma niski współczynnik przenikalności cieplnej. Korpusy z polimerobetonu, po uformowaniu są wykonywane na gotowo. Mają zastosowanie przede wszystkim w korpusach nośnych obrabiarek precyzyjnych przede wszystkim szlifierek i tokarek.
Korpusy kompozytowe są rzadko stosowane i dopiero rozwija się to rozwiązanie tam, gdzie wymagana jest mała masa, do zespołów o dużej dynamice.
*(Źródło: Jerzy Honczarenko, Obrabiarki sterowane numerycznie, Warszawa, Wyd. PWN, 2017)
- Prowadnice:
Istotne są prowadnice – w tym ich ilość w osi oraz szerokość, gdyż one decydują o dokładności uzyskiwanych wymiarów. Dużo niższy współczynnik tarcia występuje przy zastosowaniu prowadnic tocznych i takie są najczęściej rekomendowane. Każda oś maszyny powinna być ułożyskowana. Zużywanie mechaniczne części na skutek tarcia jest dużo mniejsze również przy łożyskach tocznych.
Nowoczesność i estetyka
To jedna z niedocenianych cech maszyn, ale uwzględnij ją przy wyborze obrabiarki CNC. Nowoczesne i estetyczne rozwiązania w parku maszynowym wpływają na wizerunek firmy i lepsze warunki pracy dla pracowników.
Gwarancja
Znaczenie ma okres gwarancji, możliwość jej przedłużenia oraz warunki jej świadczenia. Podstawowe parametry to: czas usunięcia usterki, czy jest możliwość bezpośredniego kontaktu z działem serwisu, w jaki sposób producent ułatwia zgłoszenie naprawy gwarancyjnej. Sprawdź techniczne warunki świadczenia usług gwarancyjnych. Standardem powinien być tele-serwis i zdalna diagnostyka usterki.
Dostawa
Dostarczanie maszyny do drzwi zakładu przez sprzedawcę to obecnie standard na rynku, natomiast rozładunek i doprowadzenie do miejsca posadowienia leży po stronie kupującego. Często jednak warunki rozładunku są bardzo trudne i wymagane jest wsparcie dostawcy. Możemy w tym zakresie wskazać m.in.: asystę pracownika – przez dostarczenie łańcuchów, zawiesi, wózków lub też dostawę w częściach i montaż końcowy w docelowym miejscu. Sprawdź czy Twój dostawca oferuje takie możliwości.
Technologiczny dobór obrabiarki
Dopasowanie do potrzeb produkcyjnych
Dobrze dobrana obrabiarka, jeżeli będzie wykonywać ściśle określone zadania produkcyjne, powinna dawać możliwość obróbki przedmiotu na gotowo. Natomiast, jeżeli będzie mieć szersze zastosowanie, a twoja produkcja jest zmienna – dobrana obrabiarka CNC powinna mieć uniwersalne zastosowanie i większość opcji w standardzie.
Oferta wyposażenia
Sprawdź ofertę wyposażenia podstawowego i dodatkowego. Należy wziąć pod uwagę zakres wyposażenia podstawowego, a porównując cenę różnych dostawców należy sprowadzić oferty do takiego samego standardu. Często stosowaną praktyką jest prezentowanie maszyny w bardzo atrakcyjnej cenie, ale w konfiguracji uniemożliwiającej komfortowe jej użytkowanie. Przykładowo: podstawowe funkcjonalności jak np. pistolety do spłukiwania, separator oleju, nie są uwzględnione w cenie i w ostatecznym uzgadnianiu zakupu powinny być do niej doliczone.
Przy wyposażeniu dodatkowym jak np. sondy, podzielnice, które mogą być konieczne w późniejszym czasie użytkowania, wymagany jest zakup dodatkowych cykli sterowania. Warto ustalić warunki przyszłej rozbudowy maszyny, gdyż część producentów zamyka dostęp do systemu i stosuje techniki monopolistyczne np. urządzenie peryferyjne mogą być zakupione tylko u nich – nawet po okresie gwarancji.
Wrzeciono
W przypadku wrzeciona, zwróć uwagę na maksymalne obroty, ale porównaj też moc napędu i moment obrotowy, a zwłaszcza sposób prezentacji tych danych. Najbardziej wiarygodny będzie wykres producenta wrzeciona. Na rynku pojawia się praktyka, że podaje się wartości maksymalne, bez zaznaczenia, w jakiej nominalnie jednostce czasu jest podany parametr. Dobór wrzeciona powinien uwzględniać również – czy jest możliwość szybkiej jego wymiany, w przypadku awarii.
Cechy użytkowe obrabiarki
Możliwość diagnostyki i serwis
Standardem powinien być serwis producenta na terenie kraju oraz prosty sposób zgłaszania usterki gwarancyjnej. Ważne jest, czy dostawca posiada regulamin świadczenia usług serwisowych – zapoznaj się z jego treścią. Rekomendowanym rozwiązaniem jest możliwość zdalnej diagnostyki, a nawet zdalnego usunięcia usterki. Taka możliwość świadczy o wysokich kompetencjach serwisowych potencjalnego dostawcy.
Decydując się na samodzielny zakup np. z Chin, weź pod uwagę czy urządzenie jest naprawialne, zakup taniego urządzenie bardzo często związany jest z krótkim terminem jego użytku i małą podatnością na naprawę.
Obrabiarka CNC zbudowana na znormalizowanych komponentach jest prostsza w naprawie i może być użytkowana przez długi okres. Patrz w przyszłość – co po okresie gwarancji, co w sytuacji gdy dostawca zniknie z rynku albo wycofa dedykowane rozwiązanie? Standardowo dostęp do części zamiennych producenci gwarantują na 10 lat od zakupu.
Efektywność ekonomiczna
Optymalne rozwiązanie, to również jego ekonomia. Jeżeli zadanie produkcyjnie nie wymaga nadzwyczajnych dokładności lub wybór urządzenia nie wynika z wymogów korporacyjnych, to zbyt drogie i zbyt dokładne maszyny są marnowaniem pieniędzy. Odwrotnie natomiast w przypadku produkcji seryjnej i wielkoseryjnej, w wąskich tolerancjach – zakup urządzenia powinien nie koncentrować się na cenie ale na efektywności wykonania pojedynczego detalu.
Ekonomiczny dobór urządzenia to również przyjęcie odpowiedniej strategii obróbki skrawaniem. Czy wyprodukować detal np. na tańszej 3 osiowej frezarce w kilkukrotnym zamocowaniu czy lepiej na maszynie 5 osiowej czy też przy zastosowaniu dodatkowej 4 lub 4-5 osi.
Warunki eksploatacji maszyny
Zastanów się nad codzienną eksploatacją maszyny. Jak wygląda system odprowadzania i spłukiwania wiórów? Chłodziwo, jako podstawowy czynnik eksploatacyjny w zakładzie produkcyjnym wymaga odpowiedniego serwisowania. W obrabiarce CNC bardzo przydatny jest zamontowany separator oleju, pozwalający na większą żywotność chłodziwa i mniejsze nakłady pracy operatora lub służb utrzymania ruchu. Dobrym rozwiązaniem jest zakup u dostawcy zestawu chłodziwa i olejów lub zalanie maszyny już przygotowanym w odpowiednim stężeniu roztworem.
Weź pod uwagę, że po pierwszym rozruchu następuje naturalny proces dotarcia urządzenia, podczas którego następuje polepszenie właściwości maszyny. Stąd ważne jest, czy producent maszyny przed dostawą do Ciebie przeprowadza testy rozruchowe i maszyna pracuje żeby uzyskać pełną użyteczność.
Obsługa posprzedażowa
Sprawne wdrożenie do produkcji
Zakup urządzenia to dopiero początek do uruchomienia produkcji. Niezbędne są jeszcze narzędzia skrawające, uchwyty, przyrządy pomiarowe, sondy. Dobrze, jeżeli ten zakres jest uwzględniony już przy zakupie maszyny, a dostawca może dostarczyć lub wycenić pakiet narzędzi i oprzyrządowania wraz z maszyną. Bardzo często koszt pierwszego uruchomienia zaskakuje Klienta, a czas oczekiwania na narzędzia po dostawie maszyny, wyraźnie opóźnia jej wykorzystanie w pełnym zakresie i dokładne sprawdzenie działania maszyny po uruchomieniu przez dostawcę.
Dobrą praktyką jest poproszenie o wgląd w referencje lub opisane przypadki realizacji dostawy. Dostawcy są coraz więksi i wraz ze wzrostem, ich zainteresowanie obsługiwaniem małych przedsiębiorstw maleje, dlatego kompleksowa obsługa może okazać się niemożliwa w przypadku niektórych marek.
Szkolenie operatora
Zapytaj dostawcę jaki jest zakres szkolenia zawartego w ofercie dostawy obrabiarki CNC. Pozyskanie do pracy operatora CNC jest coraz trudniejsze. Może zdarzyć się sytuacja, że w trakcie użytkowania maszyny lub po jej zakupie, będziesz potrzebował szkolenia dla nowego pracownika nie tylko w zakresie obsługi maszyny. Ważne jest, by twój dostawca mógł przeprowadzić również szkolenie w zakresie obróbki skrawaniem i obsługi oferowanego sterowania CNC.
Termin dostawy
Terminy dostaw maszyn CNC, w konsekwencji przerwania łańcucha dostaw przez epidemię koronawirusa, uległy znacznemu wydłużeniu, a dostawcy często nie mogą dotrzymać warunków. Dobrym rozwiązaniem jest posiadanie przez dostawcę magazynu maszyn w Polsce. Jest to gwarancja większej terminowości i możliwość osobistego sprawdzenia urządzenia.
Usługi komplementarne
- Finansowanie
Proces zakupu obrabiarki CNC jest najczęściej powiązany z pozyskaniem finansowania na zakup. Dobry dostawca ma najczęściej wypracowane już warunki współpracy z firmami leasingowymi, bankami i powinien Ciebie w tym wesprzeć.
- Instalacje
Jeżeli instalacja obrabiarki CNC ma być przeprowadzona w nietypowym miejscu: niskiej hali, masz ograniczenia we wprowadzeniu urządzenia na halę (wąska brama wjazdowa, nierówna posadzka) – dostawca poza odpowiednim doradztwem powinien świadczyć usługi demontażu i montażu maszyny lub też odpowiedniego przerobienia urządzenia.
- Odkup urządzenia
Zapytaj, czy dostawca może Ciebie wesprzeć w odkupie starego urządzenia. Taki wymóg może się przydać w przypadku problemów finansowych, ale również przy regularnym inwestowaniu w coraz to nowsze rozwiązania.
Podsumowanie
Czasem inwestycja w nowe obrabiarki mogłaby poczekać, ale zakup jest wymagany dla utrzymania konkurencyjnej pozycji firmy oraz dbania o jej wizerunek. Cykliczne inwestowanie w nowe maszyny podnosi również kompetencje techniczne firmy i zwiększa możliwości jej rozwoju. Inwestycja zawsze się opłaca.
