Zapytaj konsultanta
W obecnych czasach maszyny CNC są nieodłącznym elementem przemysłu. Usprawniają i przyspieszają praktycznie wszystkie procesy produkcyjne i obróbkowe. Z powodu nieustannego dążenia do pełnej automatyzacji, zapotrzebowanie na nowych operatorów CNC nieustannie rośnie. Jak zatem wygląda praca w tym zawodzie?
Operator maszyn CNC – Co to jest?
Praca operatora CNC polega na zapewnieniu prawidłowego działania obrabiarki numerycznej. Decyduje on o rozpoczęciu i zakończeniu procesu, kalibracji oraz doborze odpowiedniego narzędzia dla danego procesu. Programuje maszynę, kontroluje bezpieczeństwo pracy, stan narzędzi oraz zgodność produkowanych elementów z normami jakościowymi.
Początkujący operator CNC
Stanowisko związane jest jedynie z podstawową umiejętnością obsługi maszyny CNC według wprowadzonego programu. Osoba pracująca na tego typu stanowisku może być potocznie nazywana ustawiaczem maszyny lub „guzikowcem”, niemniej często to właśnie od takiego stanowiska rozpoczyna się pracę przy maszynach.
Po otrzymaniu gotowego programu, stworzonego przez programistę lub technologa, zadaniem operatora jest przede wszystkim uruchamianie i wyłączanie programu w odpowiednim momencie. To stanowisko wymaga znajomości podstaw obsługi maszyny, bazowania detalu oraz wykonania niezbędnych pomiarów, za pomocą narzędzi warsztatowych np. suwmiarki lub średnicówki.
Samodzielny operator CNC
Samodzielny operator CNC musi oczywiście dysponować umiejętnościami wymaganymi od początkującego operatora maszyny, jednak jego obowiązki są znacznie szersze. Osoba na tym stanowisku musi wejść w posiadanie znacznie bardziej skomplikowanej wiedzy inżynierskiej. Przede wszystkim powinna potrafić odczytać informacje zawarte na rysunku technicznym — oznaczenia, wymiary, tolerancje oraz znać odpowiednie normy. Oprócz wykonania pomiarów ma także obowiązek wyciągać z nich wnioski oraz na ich podstawie korygować program. Do pracy na tym stanowisku potrzebne są także kompetencje z zakresu obróbki skrawaniem. W ich skład wchodzi znajomość różnic właściwości fizycznych oraz chemicznych poszczególnych materiałów, dobór odpowiednich parametrów obróbki, narzędzi oraz charakterystyki wiórów powstałych podczas skrawania. Dodatkowo samodzielny operator musi bardzo dobrze znać sterowanie oraz funkcje i możliwości obrabiarki.
Jeśli szukasz kompleksowego kursu, który profesjonalnie przygotuje Cię do pracy jako samodzielnego operatora CNC — poznaj nasze eksperckie kursy zawodowe TBI Technology.
Rodzaje operatorów maszyn CNC
Operator frezarki CNC
Frezarki numeryczne są najbardziej uniwersalnymi maszynami CNC. Z tego powodu są również wykorzystywane najczęściej. Specyfika pracy na tych maszynach jest schematyczna. Operator przygotowuje obrabiarkę, kalibruje położenie wrzeciona oraz dobiera narzędzia, w zależności od rodzaju operacji, jakich wymaga obróbka danego elementu. Następnie wprowadza program, mocuje półfabrykat, uruchamia i monitoruje proces.
Operator prasy krawędziowej CNC
Przygotowanie pras krawędziowych polega na ustawieniu odpowiedniego położenia narzędzi gięcia – stempla oraz matrycy. Następnie wprowadzany jest program, który zawiera parametry gięcia — kąty gięcia, głębokość penetracji narzędzia oraz sekwencje operacji. Kolejnym etapem jest montaż blach na stole roboczym prasy, z wykorzystaniem systemów mocujących maszyny. Proces gięcia przebiega automatycznie, a operator sprawuje nad nim kontrolę.
Operator wypalarki CNC
Praca z wypalarkami CNC polega na obsłudze maszyn wykorzystujących technologie laserowe, plazmę oraz palniki gazowe, w celu cięcia oraz formowania materiałów. Podobnie, jak w przypadkach powyższych, produkcja zaczyna się od kalibracji oraz programowania. Parametry cięcia, to przykładowo moc lasera, prędkość skrawania oraz pozycja narzędzia, zależnych od parametrów technologicznych. Sam proces obróbki przebiega automatycznie.
Operator CNC – na czym polega praca?
Praca operatora CNC (Computer Numerical Control) polega na obsłudze maszyn sterowanych numerycznie, takich jak m.in.tokarki, frezarki, wytaczarki, wypalarki czy prasy. Operator programuje maszynę według określonych instrukcji, ustawia odpowiednie parametry, mocuje materiały, a następnie nadzoruje proces obróbki, aby zapewnić zgodność z rysunkami technicznymi i specyfikacjami. Dba również o konserwację i drobne naprawy sprzętu oraz kontrolę jakości gotowych produktów.
Operacje wykonywane na różnych obrabiarkach numerycznych przebiegają według bardzo podobnych schematów. Operator powinien rozumieć wpływ parametrów obróbki na właściwości technologiczne produktu. Nowoczesne maszyny CNC wyposażone są w szereg systemów oraz zabezpieczeń, które pozwalają na bardzo precyzyjną kalibrację, automatyczną zmianę narzędzi oraz niemalże całkowicie niwelują potrzebę stosowania środków ochrony osobistej.
Po zakończeniu sekwencji obróbki przeprowadzana jest kontrola jakości. W przypadku małych usterek maszyny, operator może samodzielnie wykonać naprawę. Większe uszkodzenia zgłaszane są działowi technicznemu. Regularna kontrola i konserwacja maszyny pozwala uniknąć większości niepożądanych awarii.
Do stałych czynności w pracy należeć będą wymiany filtrów, sprawdzanie stanu jakości chłodziwa, czy uzupełnienie smarów.
Wymagania, kwalifikacyjne i umiejętności
Wykształcenie
W celu uzyskania podstawowych kompetencji z zakresu maszyn CNC można ukończyć technikum mechaniczne lub mechatroniczne. Dodatkowe rozszerzenie wiedzy zapewni tytuł inżyniera lub magistra mechaniki, automatyki lub mechatroniki w ramach studiów wyższych.
Kursy specjalistyczne
Najlepszym sposobem na zdobycie specjalistycznej wiedzy w krótkim czasie są kursy z zakresu obsługi maszyn CNC. Pozwalają uzyskać praktyczne kompetencje z zakresu programowania CNC oraz obsługi różnych maszyn numerycznych. W przypadku osób silnie nastawionych na dynamiczny rozwój zawodowy, kursy specjalistyczne sprawdzają się znacznie lepiej, niż studia trwające kilka lat.
Umiejętności
Dobry operator CNC powinien posiadać następujące umiejętności techniczne:
- Programowanie CNC,
- Czytanie i interpretacja rysunków technicznych,
- Obsługa maszyn CNC,
- Podstawowa wiedza nt. konserwacji maszyn.
Dodatkowym atutem są również kompetencje miękkie:
- Precyzja oraz dokładność,
- Myślenie analityczne,
- Zdolność do skutecznej komunikacji,
- Dobra organizacja pracy.
Każdy operator powinien być świadomy zagrożeń, wynikających z wykonywanego zawodu oraz dobrze znać przepisy BHP i stosować się do nich w trakcie wykonywania pracy.
Operator CNC — zarobki
Ile zarabia operator CNC?
Według badania, dotyczącego zarobków operatorów CNC w 2024 roku, średnia zarobków wśród operatorów CNC wynosi 7230 zł brutto, czyli o ponad 12% więcej, niż w roku 2023. Mediana na tym stanowisku to 7000 zł brutto. W ciągu ostatniego roku wzrosła o niecałe 17%.
Operator maszyn CNC — zarobki
Na największe zarobki mogą liczyć wdrożeniowcy CNC (ponad 10 000 zł brutto) oraz technolodzy CNC (8 600 zł brutto).
Najlepsze warunki finansowe (>7800 zł brutto) na stanowiskach CNC oferowane są kolejno w województwach: lubuskim, mazowieckim oraz dolnośląskim. Najmniejsze zarobki (<6500 zł brutto) występują na Podlasiu oraz Lubelszczyźnie.
Na największe zarobki (>8 900 zł brutto) można liczyć w Warszawie, a następnie w miastach o liczbie mieszkańców > 500 000. Najmniej (<7 000 zł brutto) zarabia się w małych (10 000 – 20 000 mieszkańców) miastach.
Operatorzy z doświadczeniem mniejszym niż rok, zarabiają średnio 5461 zł brutto. Na wypłatę większą niż 7000 zł brutto, mogą liczyć osoby z doświadczeniem większym niż 5 lat. Najbardziej interesujący jest jednak fakt, że statystycznie pracownicy z doświadczeniem 10-15 lat, zarabiają powyżej 8 000 zł brutto, natomiast operatorzy z jeszcze większym doświadczeniem, nie przekraczają tego progu.
Ścieżka kariery operatora CNC
Ścieżka kariery operatora CNC zależy od kompetencji oraz wykształcenia. W praktyce nawet absolwenci uczelni wyższych często zaczynają od najniższego stanowiska.
- Ustawiacz – zajmuje się wstępnym przygotowaniem półfabrykatu oraz maszyny, a następnie oddaje produkcję bardziej doświadczonemu operatorowi.
- Operator CNC – zgodnie z wytycznymi przeprowadza proces produkcji na maszynie numerycznej.
- Programista CNC – analizuje potrzebne procesy obróbki, a następnie tworzy program dla danego procesu, za pomocą G-code lub oprogramowania CAM.
- Technolog CNC – dobiera parametry obróbki, narzędzia, materiały oraz procesy, na podstawie wymagań technologicznych zawartych w projekcie.
- Wdrożeniowiec CNC – kompleksowo analizuje potrzeby przedsiębiorstwa, wdrażając nowe rozwiązania informatyczne, oprogramowanie oraz narzędzia, w zależności od potrzeb firmy i klientów. Przygotowuje także instrukcje oraz dokumentację techniczną.
Operator maszyn CNC — zawód na wyciągnięcie ręki
Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na precyzyjnie wykonane elementy, zawód operatora CNC oferuje możliwości rozwoju od początkującego obsługującego maszyny, do wykwalifikowanego specjalisty. Największe możliwości oferowane są dla wdrożeniowców, programistów oraz doświadczonych technologów. Nieustanny rozwój technologii CNC wymaga od operatorów ciągłego doskonalenia umiejętności i adaptacji do zmian.
W TBI Technology organizujemy profesjonalne szkolenia, które pomogą Ci wejść do branży z odpowiednim przeszkoleniem, wiedzą i cenionym na rynku pracy certyfikatem. W trakcie kursu gwarantujemy dostęp do indywidualnej stacji roboczej i pomocy dydaktycznych. Sprawdź ofertę Akademii CNC i zyskaj kwalifikacje od doświadczonych szkoleniowców.